📚 Podstawowe Informacje o Utworze
- Rodzaj literacki: dramat
- Gatunek literacki: dramat romantyczny
- Czas Akcji: Noc około dnia zadusznego (listopad).
- Miejsce Akcji: Opuszczona cmentarna kaplica.
🕯️ Obrzęd Dziadów
Słowo "dziady" może oznaczać:
- Zmarłych przodków.
- Żebracy (ubodzy, proszący o jałmużnę).
- Nazwa obrzędu.
Poprawność zapisu:
- dziady – małą literą, gdy nazywasz obrzęd.
- Dziady – wielką literą, jako tytuł dramatu.
Obrzęd łączy:
- Elementy chrześcijańskie: Wiara w życie pozaziemskie, modlitwa.
- Elementy pogańskie: Przywoływanie duchów.
📝 Funkcja Motto
"Są dziwy w niebie i na ziemi, o których nie śniło się waszym filozofom"
Zapowiedź treści utworu: Informacja, że pojawi się w nim coś (duchy), czego nie można zbadać ani udowodnić. Aby to zrozumieć, trzeba otworzyć na to serce.
⚖️ Duchy i Prawa Moralne
Duchy przybywające do kaplicy uosabiają trzy główne prawa moralne potrzebne do zbawienia.
🕊️ Duchy Lekkie: Józio i Rózia
- Prawidło: "Kto nie doznał goryczy ni razu, Ten nie dozna słodyczy w niebie"
- Wina: Za życia rodzeństwo nie zaznało żadnego cierpienia. Ich życie było sielankowe.
- Kara: Nie mogą dostać się do nieba, ponieważ nie zaznały goryczy na ziemi. Dręczy je nuda.
- Prośba: Proszą o dwa ziarnka gorczycy (gorzki smak symbolizuje cierpienie).
- Nauka: Trzeba doznać cierpienia, by zasłużyć na niebo.
🦇 Duch Najcięższy: Widmo Złego Pana
- Prawidło: "Bo kto nie był ni razu człowiekiem, Temu człowiek nic nie pomoże"
- Wina: Był okrutnym panem wioski. Kazał wychłostać chłopa za kradzież jabłka (Kruk) i przepędził zimą żebrzącą kobietę z dzieckiem, która później zamarzła (Sowa).
- Kara: Wieczna tułaczka, jest głodny i spragniony, a drapieżne ptaki wyżerają mu jedzenie.
- Prośba: Prosi o dwa ziarnka pszenicy i miarkę wody (symbol życia i podstawowego pokarmu), ale jego prośba zostaje odrzucona.
- Nauka: Trzeba być człowiekiem dla innych ludzi, by zasłużyć na pomoc po śmierci.
🦋 Duch Pośredni: Dziewczyna (Zosia)
- Prawidło: "Kto nie dotknął ziemi ni razu, ten nigdy nie może być w niebie"
- Wina: Bawiła się uczuciami młodych chłopców, żyjąc w świecie fantazji.
- Kara: Zawieszenie między niebem a ziemią, które będzie trwało jeszcze tylko 2 lata.
- Prośba: Prosi, by młodzieńcy na dziadach chwytali ją za ręce i przyciągnęli do ziemi (symbol twardego stąpania po świecie).
- Nauka: Trzeba poznać miłość i ziemskie życie, by osiągnąć pełnię.
