🇵🇱 "Epilog": Konieczna Wiedza na Egzamin i Maturę
"Epilog" do "Pana Tadeusza" to tekst kluczowy dla zrozumienia genezy, funkcji i wymowy całej epopei. Stanowi on osobisty komentarz Adama Mickiewicza, który jest konieczny na egzamin i maturę.
Trzy Perspektywy Czasowe i Geneza Utworu ⏳
"Epilog" ujawnia, że "Pan Tadeusz" powstał jako próba ucieczki od bolesnej teraźniejszości i powrotu do idealizowanej przeszłości.
Czas Historyczny (Świat)
1811–1812 (Czasy napoleońskie)
1830 (Powstanie listopadowe)
1834 (Emigracja polistopadowa, Paryż)
Postawa Emigranta (Wizja)
Nadzieja
Klęska
Rozpacz
Cytat
"Litwa, kraj lat dziecinnych"
"Zniewolona ojczyzna"
"Matko Polsko! Ty tak świeżo w grobie... / Złożona – nie ma sił mówić o Tobie!"
Funkcja Utworu: Ku Pokrzepieniu Serc
Tekst powstał w Paryżu (1834), w okresie emigracji polistopadowej , naznaczonej rozpaczą. Epopeja została napisana "Ku pokrzepieniu serc" – miała pocieszyć i dodać otuchy Polakom żyjącym na obczyźnie.
Wieszcz wprost przyznaje, że zniewolona ojczyzna jest dla niego zbyt bolesnym tematem.
"Dziś dla nas, w świecie nieproszonych gości, [...] Jedna jest już tylko kraina taka, / W której jest trochę szczęścia dla Polaka".
Tą jedyną "krainą" jest kraj lat dziecinnych, czyli idealizowana Litwa. Epilog wyjaśnia, że Mickiewicz, zamiast mówić o rozpaczy z 1834 roku , ucieka w sielankowy obraz przeszłości (1811–1812) , w którym jeszcze tliła się nadzieja na wolność.
