🧐 Sinusoida Kryżanowskiego: Analiza Epok
Sinusoida Kryżanowskiego to popularny w polskiej historii literatury model, który porządkuje epoki, dzieląc je na "Wieki Jasne" (okresy rozkwitu i zaufania do rozumu) oraz "Wieki Ciemne" (okresy kryzysu, dominacji metafizyki i niepokoju).
Poniższa lista przedstawia epoki chronologicznie, wraz z ich datami trwania w Europie i w Polsce.
I. Wieki Jasne (Rozkwit) ☀️
To epoki charakteryzujące się rozkwitem i zaufaniem do rozumu:
- Antyk:
- Europa: IX w. p.n.e. – V w. n.e.
- Czas trwania w Polsce: ok. 1300 lat
- Renesans:
- Europa: XV/XVI – koniec XVI w.
- Polska: ok. 150 lat
- Oświecenie:
- Europa: koniec XVII – XVIII w.
- Polska: ok. 60 lat
- Pozytywizm:
- Europa: lata 40. – 80. XIX w.
- Polska: 1864 – 1890 (ok. 30 lat)
- 20-lecie Międzywojenne:
- Europa: ok. 20 lat
- Polska: 1918–1939 (ok. 20 lat)
- Współczesność:
- Polska i Europa: od 1945 r.
II. Wieki Ciemne (Kryzys) 🌑
To epoki związane z kryzysem, niepokojem i dominacją wiary/metafizyki:
- Średniowiecze:
- Europa: 476 r. – XIV/XV w. (ok. 1100 lat)
- Polska: ok. 500 lat
- Barok:
- Polska: ok. 150 lat
- Europa: XV/XVI w. – koniec XVII w.
- Romantyzm:
- Polska: 1822–1863 (ok. 60 lat)
- Europa: ok. 70 lat
- Młoda Polska:
- Polska: 1894–1918 (ok. 30 lat)
- Europa: ok. 30 lat
- Wojna i Okupacja:
- Polska i Europa: 1939–1945
