📚 "Zemsta" Aleksandra Fredry – Notatki
CECHA
Rodzaj literacki
Gatunek literacki
Komizm
Zakończenie
Budowa dramatu
Tematyka
OPIS
Dramat
Komedia
Słowny, sytuacyjny, postaci
Pomyślne
Podział na akty i sceny, brak narratora, tekst główny (monologi, dialogi) i poboczny. Schemat: zawiązanie akcji →rozwinięcie → punkt kulminacyjny → perypetie → rozwiązanie.
Błahe spory sąsiedzkie (konflikt Rejenta i Cześnika), plany matrymonialne, intrygi, miłość Klary i Wacława.
🧭 Czas i Miejsce Akcji
- Czas akcji: Początek XIX wieku.
- Miejsce akcji: Zamek (połowa zamku Cześnika, połowa zamku Rejenta, mur graniczny) oraz wieś mazowiecka.
🎭 Bohaterowie
Pierwszoplanowi
Drugoplanowi
Epizodyczni
Cześnik Raptusiewicz, Rejent Milczek
Papkin, Klara, Wacław, Podstolina
Śmigalski, Mularze (murarze), Perełka, Dydalski
🎯 Motywy
- Główny: Nienawiść i spór między Rejentem a Cześnikiem.
- Poboczne:
- Plany matrymonialne Cześnika.
- Majątek Podstoliny.
- Perypetie Papkina.
- Miłość Wacława i Klary.
📜 Przebieg Akcji (Streszczenie w Punktach)
Akt I
- Plany matrymonialne Cześnika – wysłanie Papkina w swaty do Podstoliny.
- Plany małżeńskie Papkina – marzenie o poślubieniu Klary, bratanicy Cześnika.
- Gniew Raptusiewicza na Rejenta z powodu wynajęcia murarzy do naprawy muru granicznego.
- Potajemne spotkanie Klary i Wacława Rejentowicza – obmyślanie planów na przyszłość.
- Bójka o mur i kłótnia sąsiadów.
Akt II
- Oddanie się Wacława w niewolę Papkinowi jako sposób dostania się do części zamku zamieszkanej przez Cześnika.
- Spotkanie Klary z Wacławem – pomysł szukania pomocy u Podstoliny.
- Rozpoznanie w narzeczonej Cześnika dawnej kochanki Rejentowicza (Wacława).
- Papkin oświadcza się Klarze.
- Chęć zakończenia przez Raptusiewicza sporu z sąsiadem – wezwanie go na pojedynek. Zlecenie Papkinowi oznajmienia tego Milczkowi.
Akt III
- Zmanipulowane przez Rejenta zeznania murarzy jako podstawa pozwu do sądu przeciw Cześnikowi.
- Rozmowa Rejenta z synem – zmuszenie go do ożenku z Podstoliną.
- Pojawienie się Papkina w domu Rejenta ze zleceniem od Cześnika.
- Niespodziewana ucieczka Podstoliny do Milczka – wyznanie Papkinowi porzucenia pomysłu poślubienia Cześnika, obwinienie go o przymuszanie jej do tego.
- Przekazanie przez Milczka Papkinowi odpowiedzi dla Cześnika, a potem zrzucenie posłańca ze schodów jako odwet za arogancję.
Akt IV
- Pojawienie się Papkina u Cześnika z wieściami o zdradzie Podstoliny. Sugestia Milczka, że Papkin został otruty – pisanie testamentu przez mężczyznę.
- Pomysł zemsty na Rejencie – pisanie listu przez Cześnika i Dydalskiego w celu zwabienia Wacława.
- Spotkanie Wacława z Klarą – informacja o planach Rejenta ożenienia syna z Podstoliną.
- Raptusewicz "przymusza" Wacława do ślubu z Klarą.
- Wizyta Milczka w części zamku zamieszkanej przez Cześnika w związku z niestawieniem się przeciwnika na miejscu pojedynku. Konfrontacja sąsiadów – zwycięstwo dobrych obyczajów.
- Prośba młodych o błogosławieństwo.
- Wyjawienie tajemnicy o stanie majątkowym Podstoliny (miała stracić majątek w przypadku ślubu z Rejentowiczem).
- Powszechna zgoda.